مطمئنا با گستردگی و پتانسیل رسانههای اجتماعی تا حدودی آشنا هستید. همهگیر شدن استفاده از رسانههای اجتماعی یکی از تندترین و شاید هم سریعترین روندهای رو به رشد در تاریخ جهان به شمار میآید. رشد استفاده از رسانههای اجتماعی حتی از خود رشد استفاده از اینترنت هم سرعت بسیار بیشتری داشته است.
تقریبا جمعیتی در حدود 3/6 میلیارد نفر در رسانههای اجتماعی فعالیت دارند که هر شخص به طور میانگین 8/8 اکانت در شبکههای اجتماعی برای خود ایجاد کرده است. علاوه بر این هر شخص زمانی در حدود دو ساعت و نیم در روز صرف گشت و گذار در شبکههای اجتماعی میکند. با توجه به این آمار، شبکههای اجتماعی فرصتی باورنکردنیای را در اختیار کسب و کارها قرار داده است تا برای برند، محصولات و خدمات خود مارکتینگ انجام دهند.
در این راهنمای کامل آموزش بازاریابی شبکه های اجتماعی میخواهیم شما را با تعدادی از محبوبترین شبکههای اجتماعی در ایران و جهان آشنا کنیم. در این پست سعی کردهایم که یک دید کلی در مورد پلتفرمهای اجتماعی مختلف به شما بدهیم و استراتژی اصولی برای استفاده از آنها را به شما معرفی کنیم.
قبل از شروع به معرفی این پلتفرمها برخی از تعاریف مهم و پر استفاده را برای شما مرور خواهیم کرد.
بازاریابی رسانههای اجتماعی چیست؟
بازاریابی رسانههای اجتماعی به معنای استفاده از پلتفرمهای اجتماعی برای ارتباط برقرار کردن با مخاطبان در جهت ایجاد برندینگ، تبلیغ خدمات و محصولات، افزایش فروش و افزایش ترافیک ورودی به سایت میباشد.
سوشال مارکتینگ بر پایه انتشار محتوای با کیفیت در پروفایلهای اجتماعی، جذب فالوور، تجزیه و تحلیل نتایج و اجرای تبلیغات در پلتفرمهای اجتماعی استوار است. پلتفرمهای اجتماعی اصلی شامل اینستاگرام، توئییتر، تلگرام، لینکدین، تیک تاک، فیسبوک، توئیتر، یوتیوب و اسنپ چت است که در ایران برخی از این شبکههای اجتماعی از سایرین بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.
در کنار این پلتفرمها ابزارهای مدیریت رسانههای اجتماعی نیز وجود دارند که به کسب و کارها کمک میکنند حداکثر استفاده از بسترهای رسانههای اجتماعی ذکر شده را ببرند.
اصطلاحات رایج در بازاریابی رسانههای اجتماعی
در این بخش تعدادی از اصطلاحات رایج و پر استفاده در بازاریابی شبکههای را برای شما جمع آوری کردهایم. این واژهها از اصطلاحات پایه در سوشال مارکتینگ محسوب میگردند و در آموزشهای بعدی در مورد هر کدام به صورت مفصل بحث خواهیم کرد.
محتوا
محتوا شامل هر چیزی است که ارسال میکنید. محتوا میتواند شامل به روز رسانی وضعیت فیسبوک، استوری اینستاگرام، تصاویر و ویدیوهای موجود در اینستاگرام، توییت، پستهای کانال تلگرامی و هر چیزی از این قبیل باشد. محتوا دارای اشکال بسیار مختلفی است و با توجه به هر پلتفرمی میتواند ظاهر مختلفی نیز داشته باشد. آنچه که از محتوا مهمتر است مفهوم قرار گرفته در محتواها میباشد.
بازاریابی مفهومی
بازاریابی مفهومی به معنای انتقال پیام و محتوا از طریق کانال مناسب در بهترین زمان ممکن میباشد. محتوای متنی که در شبکههای اجتماعی ارسال میگردد با محتوایی که در وبسایتها بارگذاری میشود تفاوتهای زیادی دارد. اگر بخواهید یک متن طنز را در سایت خود و در میان یک محتوای 3000 کلمهای قرار دهید، این احتمال وجود دارد که دیده نشود و به درستی نتوانید مخاطبین خود را هدف قرار دهید.
در صورتی که این متن را اگر در توئیتر خود انتشار دهید، خواهید دید که در زمان بسیار کوتاهی توسط طیف وسیعی از مخاطبین شما دیده خواهد شد. در شبکههای اجتماعی برای نظم دادن به این نوع محتواها و دسته بندی کردن آنها از ابزاری به نام هشتک استفاده میشود.
هشتگها
هشتگها یکی از پر استفادهترین ابزار موجود در شبکههای اجتماعی هستند که مردم برای اضافه کردن اطلاعات متا و دسته بندی کردن محتوای خود در تمامی پلتفرمهای اجتماعی از آنها استفاده میکنند. اینستاگرام، فیسبوک و پینترست همگی از هشتگ استفاده میکنند و به شما این اجازه را میدهند تا موضوع مطالب خود را به صورت واضح اعلام کنید و محتوای خود را درون بخشی از ترندهای موجود قرار دهید.
هشتگها به محتوای شما این قابلیت را میدهند تا توسط سایر کاربران پیدا شوند و آنها را با دیگران به اشتراک بگذارند. هشتگ گذاری یک علم است و برای بهره بردن از مزایای هشتگها باید نحوه استفاده از آنها را بیاموزید.
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری یکی از با ارزشترین اتفاقات در شبکههای اجتماعی میباشد. زمانی که کاربران با محتوای شما ارتباط برقرار میکنند، یک اتفاق خوب برای شما و برندتان رقم میخورد. اما وقتی که کاربران شروع به اشتراک گذاری محتوای شما میکنند زمان جشن گرفتن فرا میرسد.
هرچه محتوای شما بیشتر به اشتراک گذاشته شود به این معنی است که مردم به محتوای شما علاقهمند بودهاند. بهترین نوع تعامل که مخاطبین میتوانند با شما برقرار کنند اشتراک گذاری محتوای شما است.
تعامل
تعامل یک اصطلاح کلی است که به نحوه برخورد مردم با محتوای شما اشاره میکند. تعامل میتواند شامل لایک کردن، کامنت گذاشتن یا به اشتراک گذاشتن محتوای شما باشد.
حالا که با مهمترین تعاریف در زمینه بازاریابی رسانههای اجتماعی آشنا شیدم بهتر است که به برخی از ترندها در بازاریابی رسانههای اجتماعی نیز گریزی داشته باشیم.
ترندهای بازاریابی رسانههای اجتماعی
دنیای شبکههای اجتماعی سریعتر از هر فضای آنلاین دیگری در حال تغییر کردن است و پیگیری این تغییرات کار آنچنان آسانی نیست. چندین روند در این میان وجود دارد که باید آنها را در نظر داشته باشید. این روندها نه تنها برای امسال میباشند، بلکه ممکن است آینده را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
بازدیدهای ارگانیک رو به کاهش میباشند
روزگاری بود که کاربران رسانههای اجتماعی میتوانستند با پست کردن محتوای با کیفیت و سرگرم کننده به راحتی برای خودشان در رسانههای اجتماعی فالوور جمع کنند. این کاربران پس از چند ما تعداد زیادی درخواست، کامنت، لایک و اشتراک گذاری دریافت میکرند و دلیل همه آنها تولید محتوای با کیفیت بود.
اما امروزه این مکانیزم در حال سختتر شدن است و اکثر پلتفرمهای اجتماعی در حال سختتر کردن کسب فالوور ارگانیک میباشند. ناگفته نماند که رسانههای اجتماعی از عمد در حال پیاده سازی چنین ساز و کاری هستند.
با سختتر شدن کسب فالوور به صورت ارگانیک موضوع دیگری در این میان از اهمیت بیشتری برخوردار میگردد، که آن چیزی نیست جز تبلیغات. این پلتفرمها با سختتر کردن رشد ارگانیک سعی میکنند تا از مشاغل بابت تبلیغات هزینه دریافت کنند. بهترین مثال در این باره فیسبوک است که با ایجاد چنین تغییری باعث شد در عرض چند ماه در حدود 52 درصد از بازدیدهای ارگانیک آن کاهش پیدا کند. این نکته را به یاد داشته باشید که هر کدام از این پلتفرمهای اجتماعی برای خودش یک کسب و کار به حساب میآید و هدف آنها درآمدزایی برای خودشان است.
پولی شدن رسانهها اجتماعی
با دشوار شدن کسب بازدید کننده ارگانیک، کسب و کارها باید برای بقاء در این پلتفرمها هزینه کنند. این کار زیاد هم تعجب آور نیست چون اکثر رسانههای اجتماعی تمام پول خود را از تبلیغات به دست میآورند. به بیان دیگر کاربران در شبکههای اجتماعی حکم محصول را دارند و کسب و کارها برای دسترسی پیدا کردن به کاربران باید هزینهای را پرداخت کنند.
خبر خوب اینجاست که این نوع سرمایهگذاریها اغلب برای کسب و کارها سودآور هستند. در ایران البته به دلیل مشکلاتی که از خرید تبلیغات و ادزها در شبکههای اجتماعی جلوگیری میکنند، کسب و کارها تبلیغ برند و محصولات خود را به اکانتهایی که از فالوور بسیار زیادی برخوردار هستند میسپارند.
کانالهای بازاریابی در حال ادغام شدن میباشند
ایجاد پلتفرمهای اجتماعی گوناگون باعث به وجود آمدن امکانات بسیار زیادی شده است که روز به روز به آنها اضافه میگردد. به عنوان مثال فروشگاههای آنلاین برای افزایش فروش خود پیامهایی را به کاربرانی که سبد خرید خود را نیمهکاری رها کرده بودند ارسال میکردند. در گذشته تنها راه برای ارسال چنین پیامهایی از طریق ایمیل امکان پذیر بود.
اما امروزه پیام رسانهایی مانند فیسبوک مسنجر و دیگر پیام رسانها این امکان را به کسب و کارها میدهند تا پیامهای خود را از طریق این شبکههای اجتماعی ارسال کنند. رسانههای اجتماعی هر چه بیشتر جایگاه خود را پیدا میکنند، ادغام شدن آنها برای پیشبرد اهداف بازاریابی بیشتر از پیش محسوس خواهد شد.
پنج مورد از اصول اولیه در بازاریابی شبکههای اجتماعی
اصول پایه در سوشال مارکتینگ شامل تدوین استراتژی، برنامه ریزی و انتشار، ایجاد تعامل، تحلیل و گزارش و در آخر تبلیغات میباشد. در ادامه در مورد هر یک از این موارد و اهمیت آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
1-تدوین استراتژی
فعالیت در شبکههای اجتماعی بدون داشتن برنامه و استراتژی، به نوعی تلف کردن وقت و هزینه خود است. اولین قدم برای موفقیت در شبکههای اجتماعی داشتن استراتژی مناسب است.
مشخص کردن هدف
برای تدوین استراتژی باید اهداف خودتان را از فعالیت در شبکههای اجتماعی مشخص کنید. برخی از کسب و کارها برای ایجاد برندینگ و افزایش آگاهی از برند خودشان از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند، در حالی که شاید عدهای دیگر برای افزایش فروش خود یا هدایت ترافیک به وبسایت از شبکههای اجتماعی استفاده کنند. شبکههای اجتماعی میتوانند در ایجاد مشارکت، ارتباطات و به عنوان نوعی شبکه پشتیبانی مشتری به کسب و کارها کمک کنند.
انتخاب شبکه اجتماعی مناسب
در کنار مشخص کردن اهداف خود میبایست شبکه اجتماعی را انتخاب کنید که بیشترین درصد از مخاطبین شما را در خود جا داده باشد. در ضمن بهتر است بر روی تعداد کمتری از رسانههای اجتماعی تمرکز کنید، این شبکهها باید دارای بیشترین اکانت کاربری از مخاطبان هدف شما را در خود پوشش داده باشند.
انتخاب نوع محتوا
باید این موضوع را در نظر داشته باشید که چه نوع محتوایی را میخواهید به اشتراک بگذارید؟ چه محتوایی نظر مخاطبین شما را بیشتر به خود جذب میکند؟ محتوای فان و سرگرم کننده برای شما بازده بیشتری را دارد یا محتوای آموزشی؟ برای درک این موضوع باید به سراغ ایجاد پرسونای مشتری خود بروید تا بتوانید به درستی به این سوالات پاسخ دهید.
در آخر این نکته را گوشزد کنیم که هیچ استراتژی برای همیشه ثابت نخواهد ماند و بعد از مدتی باید استراتژی جدیدی را برای خود پایه ریزی کنید.
2-برنامه ریزی و انتشار محتوا
کسب و کارهای کوچک برای پیشبرد و پیاده سازی بازاریابی در شبکههای اجتماعی میبایست به صورت ثابت در شبکههای اجتماعی حضور داشته باشند. بیش از 3 میلیارد نفر در شبکههای اجتماعی حضور دارند که با بازاریابی در این پلتفرمها میتوانید مشتریان بالقوه زیادی را برای خودتان پیدا کنید.
انتشار محتوا در رسانهها اجتماعی کاری به نسبت سادهای است، اما برای موفقیت باید برنامه ریزی دقیقی داشته باشید. برای رسیدن به موفقیت باید محتوایی را به وجود بیاورید که مخاطبین شما به آن علاقه داشته باشند و آن را در زمان مناسب و به صورت متناوب انتشار دهید.
3-ایجاد تعامل
زمانی که اکانت خود را در شبکههای اجتماعی گسترش میدهید و دنبال کنندههای شما در حال رشد هستند، گفتگو پیرامون برند شما افزایش پیدا میکند و فالوورها پستهای شما را لایک خواهند کرد و در زیر آنها نظرات خود را کامنت میکنند.
شما باید گفتگوهای پیرامون برند خود را بررسی و رصد کنید. در صورتی که این گفتگوها مثبت باشند، شانس بیشتری را برای کسب موفقیت خواهید داشت، ولی در صورتی که این گفتگوها جنبه منفی داشته باشند باید پشتیبانی خود را از مخاطبین بیشتر کنید و نگذارید که شرایط موجود از چیزی که هست بدتر شود.
4-تجزیه و تحلیل
پس از تدوین استراتژی، تولید و انتشار محتوا و ایجاد تعامل با مخاطبین خود، باید نتایج موجود را بررسی کنید تا متوجه شوید در مسیر درستی در حال حرکت هستید یا خیر. آیا نسبت به ماه گذشته فالوور بیشتری را کسب کردهاید یا خیر؟ آیا میزان تعامل شما با مخاطبینتان افزایش یافته است یا خیر؟ چه تعداد از کاربران از هشتگ برند شما را در محتواهای خود استفاده کردهاند؟
5-انجام تبلیغات
اگر بودجه کافی برای فعالیت در رسانههای اجتماعی در اختیار دارید، انجام تبلیغات در شبکههای اجتماعی میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد. امروزه پلتفرمهای اجتماعی تبلیغات بسیار حرفهای را در اختیار کسب و کارها قرار میدهند و با استفاده از آنها میتوانید مشخص کنید که دقیقا چه قشری از مخاطبین محتوای تبلیغاتی شما را مشاهده کنند.
نتیجهگیری
رسانههای اجتماعی در بدو شروع کار خود از امکانات محدودی برخوردار بودند. مثلا در ابتدای فعالیت فیسبوک تنها قابلیت اشتراک گذاری متن موجود بود، در رابطه با شبکههای اجتماعی دیگر مانند اینستاگرام و تلگرام نیز همین قضیه صدق میکند و در شروع کار امکانات محدودی را در اختیار کاربران خود قرار میدادند.
اما شبکههای اجتماعی روز به روز سعی در بهبود عملکرد خود داشتند و با پیشرفت روزانه خود به یکی از بهترین ابزارهای بازاریابی تبدیل شدند. امروزه کمتر کسب و کاری را میتوان پیدا کرد که برای ارتقاء کسب و کار خود از شبکههای اجتماعی استفاده نکرده باشد. پیشنهاد ما به صاحبین کسب و کار این است که با آموزش بازاریابی شبکه های اجتماعی سعی در بهبود وضعیت خود و کسب درآمد بیشتر داشته باشند.